Książki – zabawki
Książka dziecięca jest w świecie publikacji zjawiskiem odrębnym. Stanowi jedność znaków językowych, graficznych i ich materialnego nośnika. Jest skrajnym przykładem uzależnienia formy druku od jego odbiorcy.
Książka z wyraźnie wpisanym w całość adresatem dziecięcym ukształtowała się bardzo późno. Przez wieki, poza podręcznikami, nie było praktycznie ani specjalnej literatury, ani odrębnej książki dla najmłodszych.
Pierwsze powstające publikacje dla dzieci, w zasadzie nie różniły się od tych dla dorosłych. Dopiero w XIX wieku książce dziecięcej zaczęto nadawać odrębne cechy. Pierwszą z nich była tendencja do miniaturyzacji. Porzekadło „małe dzieci lubią duże książki” zaczęto szerzej uwzględniać dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Poszukiwano odpowiedniej formy, eksperymentowano z ilustracjami, zwiększano czcionkę.
W tym samym czasie pojawiły się wydania z pogranicza książki i zabawki. W obieg weszły gry składające się z różnych plansz, uzupełnionych opisem, albumiki do kolorowania bez tekstu, opowiadane gry, w których pionki przeżywały przygody.
Wiele książek przycinano, nadając im kształt kotków, piesków, lalek. Obok książek wycinanych rozwinęła się forma tekturowego, sztywnego parawanika, który nadawał się nie tylko do czytania i oglądania, ale pozwalał na manipulację, budowanie konstrukcji. W książkach zagościły ruchome elementy oraz wbudowane pozytywki.
Obecnie, wśród książek które prócz typowej funkcji, pełnią funkcję zabawki, można wyróżnić książki wyposażone w ruchome elementy, „manipulantki”, wyposażone w elementy elektroniczne, dźwiękowe, z okienkami, puzzlami, przestrzenne, wyposażone w klapki, harmonijkowe (parawaniki), trójwymiarowe, rozkładanki. Prócz tego współczesne książki – zabawki wykonywane są z różnych materiałów: gumy, pianki, tkaniny.
Coraz częściej pojawiają się książki wzbogacane niezależnymi dodatkami: kredkami, ruchomymi zakładkami, figurkami, klockami, nutami, naklejkami, modelami do składania, okularami 3D, zabawkami, magnesami.
