W dzisiejszym wpisie chciałabym poruszyć jakże ważny temat dotyczący świadczeń rodziców na rzecz dzieci. Oczywiście alimenty, jako instytucja szeroko pojętego prawa cywilnego, przysługiwać mogą również innym osobom, nie tylko dzieciom. Alimenty przysługują -oczywiście przy zachowaniu odpowiednich reżimów, m.in. byłemu małżonkowi, rodzicom, dziadkom.
W dzisiejszej publikacji zajmiemy się jednak obowiązkiem alimentacyjnym rodziców wobec dzieci.
Zgodnie z art. 133 k.r.o. § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Z powyższego wynika przede wszystkim – obowiązek uczestniczenia w utrzymaniu dziecka, bez względu na jego wiek. Fakt więc uzyskania pełnoletności przez dziecko, nie pozbawia go automatycznie możliwości uzyskiwania alimentów od rodziców bądź jednego z nich. Ważną bowiem przesłanką jest fakt możliwości samodzielnego utrzymania się. Stąd jeśli dziecko, po osiągnięciu pełnoletniości rozpoczyna naukę na wyższej uczelni w trybie studiów dziennych, nie mając możliwości rozpoczęcia pracy, obowiązek alimentacyjny rodziców nadal jest aktualny. Sąd Najwyższy wielokrotnie w swych orzeczeniach podkreślał, iż brak jest sztywnego terminu dla ustania obowiązku alimentacyjnego oraz nie można automatycznie przyjąć, iż po osiągnięciu 18 roku życia przez dziecko ma obowiązek pracować i osiągać dochody zapewniające samodzielne utrzymanie.
Stąd w sytuacji odwrotnej, to jest gdy dziecko osiąga własne dochody – nawet przed uzyskaniem pełnoletności – i jest w stanie utrzymać się samodzielnie, rodzic nie ma obowiązku uczestniczenia w jego utrzymaniu.
Ważnym aspektem są owe możliwości i potrzeby – zarówno z punktu widzenia osoby uprawnionej do otrzymania alimentów, jak również osoby zobowiązanej do ich uiszczania.
Biorąc pod uwagę sytuacje osoby uprawnionej do alimentów ich wysokość ocenia się w oparciu o usprawiedliwione potrzeby, co w praktyce oznacza przedstawienie rzeczywistych miesięcznych wydatków na dziecko, co wymaga oceny z odniesieniem do średniego poziomu życia w Polsce.
Z drugiej strony – biorąc pod uwagę status osoby zobowiązanej do uiszczania alimentów -wskazać należy, iż art. 135 kro mówi o możliwościach zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Stąd stosowane w praktyce zaniżanie dochodów po stronie zobowiązanego, nie przyniesie pożądanego skutku. Powołany przepis nie dotyczy bowiem rzeczywiście osiąganego dochodu, ale możliwości jego osiągania przez osobę zobowiązaną.
Podkreślenia wymaga, iż orzeczenie o alimentach może ulec zmianie- bądź pod postacią ugody (tej zatwierdzonej przez Sąd) bądź w ramach powództwa o obniżenie alimentów, albowiem zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Owa zmiana stosunków wynikać może zarówno z sytuacji osoby uprawnionej jak i osoby zobowiązanej.