Prezentujemy informację władz gminy w sprawie katastrofy budowlanej na terenie klasztoru.
W dniu 8 kwietnia 2015 r. około godz. 9:00 przy ul. Strzeleckiej w Nowogrodźcu doszło do katastrofy budowlanej, tzn. zawalenia się muru obronnego. Mur przez dziesięciolecia narażony był na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych, leży w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 357. W ostatnim czasie dodatkowy wpływ na zawalenie zabytkowego muru miały intensywne zjawiska atmosferyczne oraz inwestycje okołodrogowe i nasilone drgania podłoża przekazywane z drogi wojewódzkiej obciążonej ciężkim ruchem kołowym, które gwałtownie pogorszyły stan techniczny zabytku. Występująca w warstwie naziomu woda poprzez proces powolnej translokacji, doprowadziła do osunięcia naziomu z wewnątrz, wypchnięcia muru na zewnątrz, w efekcie powodując katastrofę budowlaną.
Klasztor jak i mur obronny przetrwał II wojnę światową bez większych uszczerbków, był zadaszony, w budynkach mogła być prowadzona działalność edukacyjna. W latach powojennych zabudowania konsekwentnie niszczono, przed całkowitą degradacją zabytek uchroniło przejęcie pieczy Konserwatora Zabytków we Wrocławiu i wpis do rejestru. Decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu – Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 13 listopada 1956 r. zespół klasztorny wraz z murami został wpisany do rejestru zabytków Województwa Dolnośląskiego.
Tak obecnie wygląda zabezpieczenie resztek muru
Mur ma około 85 mb długości. Jego wysokość to 4 mb, a grubość – 0,6 mb. Szacuje się, że powstał on na przełomie XVII i XVIII wieku, jako część okalająca wzniesionego w XIII wieku wielkiego klasztoru Magdalenek ufundowanego przez Jadwigę Śląską. Mur wzniesiony został z kamienia polnego na zaprawie.
Samoistnemu zawaleniu uległo ok. 17 mb muru całkowicie blokując pas drogi wojewódzkiej. W trakcie prac porządkowo – zabezpieczających zawaleniu uległo kolejne 7 mb muru. Szacunkowy koszt natychmiastowych do wykonania prac zabezpieczających wynosi ok. 50 000 zł. Koszt odbudowy wyżej wymienionego fragmentu muru ocenia się na kwotę około 700 000,00 zł. W celu wyeliminowania potencjalnego zagrożenia należy zaznaczyć, że zagrożone części murów klasztornych wymagają pilnych prac konserwatorsko-remontowych na kwotę 1 mln zł.
Na skutek katastrofy zatrzymano ruch na drodze wojewódzkiej nr 357 w kierunku Zebrzydowej i drogi krajowej 94. Zamknięcie drogi wojewódzkiej powoduje liczne problemy w ruchu drogowym, występują duże utrudnienia w funkcjonowaniu miasta, jego mieszkańców, instytucji i przedsiębiorców.
Gmina Nowogrodziec regularnie ubiegała się o dofinansowanie renowacji zabytkowych murów obronnych i klasztornych w ramach konkursów organizowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. W latach 2009–2015 wykonano prace remontowo – konserwatorskie i ratunkowe murów klasztornych i muru obronnego. Łącznie wydatkowano ponad 802 000 zł., uzyskując dofinansowanie jedynie w kwocie 145 000,00 zł. W zakres wydatków wchodzi kosztowna dokumentacja projektowa.
Tak obecnie wygląda zabezpieczenie resztek muru
W roku bieżącym dokumentacja naprawy muru została przygotowana, jednak prac nie zdołano wykonać przed katastrofą ze względu na długi proces uzgadniania i zatwierdzania dokumentacji. W świetle obowiązującego prawa (ustawy o drogach publicznych) odstępstwo od zasady uzyskania decyzji na zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu można uzyskać jedynie w przypadku konieczności usunięcia już zaistniałej awarii.
Ze względu na historyczne, społeczne i kulturowe znaczenie zabytku dla Gminy Nowogrodziec i dziedzictwa Dolnego Śląska odbudowa stała się celem priorytetowym. Burmistrz Nowogrodźca Robert Relich wystąpił z prośbą o pomoc finansową w odbudowie do Wojewody Dolnośląskiego, Marszałka Województwa Dolnośląskiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
