Zanim odpowiemy na tak postawione pytanie, trzeba powiedzieć, kim jest adwokat. Adwokat to bardzo stary, antyczny termin prawny, oznaczający pomocnika procesowego. Zawód adwokata powstał w czasach republiki rzymskiej i można powiedzieć, że przez cały czas adwokat był pomocnikiem zwykłych ludzi w sytuacjach prawnych. Od 2500 lat adwokaci stawali obok swoich klientów i wykładali ich racje, żądania, prośby wobec sędziów, urzędników, kontrahentów lub krewnych.
Dzisiaj adwokat w Polsce jest jednym z zawodów zaufania publicznego, którego rolą jest przede wszystkim świadczenie pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz na występowaniu przed sądami, prokuratorami, wszelkimi organami administracji oraz innymi podmiotami. O zawodzie adwokata mówi Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, mówią ustawy karne i cywilne, regulacje administracyjne oraz zawierająca zasady wykonywania zawodu ustawa Prawo o adwokaturze.
Co to znaczy zawód zaufania publicznego? Najogólniej mówiąc, jest to zawód wykonujący zadania o szczególnym charakterze publicznym, realizujący szczególny interes publiczny. W konsekwencji adwokatami mogą być tylko osoby mające szczególnie wysokie kwalifikacje, należące do samorządu zawodowego. W trakcie świadczenia pomocy prawnej powstaje szczególna więź zaufania między adwokatem i jego klientem, adwokat wykonując swoje obowiązki uzyskuje dostęp do informacji dotyczących sfery prywatności osoby fizycznej lub tajemnicy przedsiębiorcy. Dlatego adwokat wyposażony został w prawo zachowania w tajemnicy tego wszystkiego, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. Jest to tajemnica, z której żaden organ ani sąd nie może zwolnić adwokata, tak samo jak nikt, nawet papież, nie może zwolnić z tajemnicy spowiedzi nawet najmniej ważnego księdza.
Prawnym wyrazem tej tajemnicy jest zakaz przesłuchiwania adwokata w procesie karnym w charakterze świadka co do faktów, o których dowiedział się jako obrońca udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę oraz prawo odmowy zeznań w charakterze świadka w procesie cywilnym.
Tajemnica adwokacka, stojąca na straży tajemnic klientów adwokata, jest bardzo poważną gwarancją, że informacje uzyskane przez adwokata nie zostaną ujawnione bez wyraźnej podstawy prawnej, określonej w przepisach ustawowych.
Spośród zawodów świadczących w Polsce pomoc prawną, adwokat ma najszersze możliwości świadczenia tej pomocy, bowiem jako jedyny może pełnić funkcję obrońcy we wszystkich procesach karnych. Z uwagi na ustawowy zakaz pozostawania w stosunku pracy, adwokat także cieszy się ustawową niezależnością od wszelkich nacisków służbowych, jakich źródłem może być przełożony.
Dlaczego zatem i kiedy warto pójść do adwokata? Najkrócej mówiąc wtedy, kiedy pojawią się problemy, kłopoty związane z sądami, prokuraturami, urzędami lub kłopoty rodzinne albo problemy w interesach. Po drugie, decyzję o odwiedzeniu adwokata należy podjąć wtedy, kiedy widzimy, że z tymi problemami już nie jesteśmy w stanie poradzić sobie sami, że potrzebujemy zaufanego pomocnika w sprawach, które są trudne, lub nasz przeciwnik uzyskał przewagę. Wydaje się naturalne, że właśnie sytuacje konfliktowe, sporne są tymi, z którymi zwykły człowiek najczęściej trafi do kancelarii adwokackiej.
Adwokat zajmie się przed sądami zarówno każdą sprawą cywilną, rodzinną, pracowniczą, ubezpieczeniową, spadkową, gospodarczą, karną, ale także sprawami związanymi ze spółdzielniami, spółkami, zastąpi swojego klienta przed wszystkimi sądami, od rejonowego do Sądu Najwyższego w Warszawie oraz przed wszystkimi urzędami na terenie Polski i Unii Europejskiej. Pomoże w rozmowach z komornikiem i z bankiem, z wierzycielami i z dłużnikami.
Warto także wiedzieć, że adwokat może pomóc w wielu sprawach, zanim pojawią się kłopoty, co nieraz pozwoli na ich uniknięcie i zapobieżenie negatywnym skutkom. Może to być opracowanie umowy, przeprowadzenie rokowań, sporządzenie odpowiedniej odpowiedzi bankowi, urzędowi, komornikowi, kontrahentowi w interesach, pracodawcy czy byłemu małżonkowi. Może to być także sprawnie i bez emocji przeprowadzona mediacja.
Kolorem adwokatury w Polsce jest zielony, kolor nadziei. Warto na korytarzu sądowym pośród sędziowskiego fioletu, prokuratorskiej czerwieni czy radcowskiego błękitu wyłowić wzrokiem kolor nadziei, zdobiący togę adwokacką. Warto, zanim sprawa trafi do sądu, poszukać charakterystycznej zielonej tablicy kancelarii adwokackiej ze znakiem Adwokatury Polskiej, szczycącej się ponad 700-letnią tradycją pełnienia służby obywatelom.
Foto: Leszek Wakuła.
